Duurzaamheidsscan vleesvee

Om de duurzaamheid van Nederlandse vleesveebedrijven meetbaar te kunnen scoren hebben de opdrachtgevers het initiatief genomen om de Duurzaamheidscan vleesvee te ontwikkelen. De uitvoering van dit verduurzamingsinitiatief is in handen van HAS Kennistransfer. Betrokken experts zijn Han Swinkels, lector duurzame veehouderijketens bij HAS Den Bosch en Bram Bos, Senior-researcher bij Wageningen UR Livestock Research.  De drie aspecten van het begrip duurzaamheid, People, Planet en Profit, worden in de duurzaamheidscan onderverdeeld in zeven verschillende dimensies.

Deze zeven dimensies zijn vastgesteld op basis van verschillende duurzaamheidscans die gebruikt worden om zowel in de agrofood sector als in andere sectoren duurzaamheid te meten (o.a. Duurzame veehouderij in beeld, ISO 26000 en Erven van de Toekomst). Uit de geraadpleegde scans en relevante literatuur zijn dimensies gefilterd die vervolgens getoetst zijn op toepasbaarheid en relevantie voor de roodvleessector

De zeven dimensies die uiteindelijk de basis worden om de duurzaamheid van de Nederlandse roodvleessector te bepalen zijn:

1. Kennis & Innovatie;
2. Omgeving & Maatschappij;
3. Voer & Water;
4. Diergezondheid & Dierenwelzijn;
5. Arbeid & Organisatie;
6. Markt & Economie;
7. Natuur, Milieu & Energie.

Parameters maken de vertaalslag naar de vleesveesector en vormen gezamenlijk de uiteindelijke score voor de dimensies. De parameters zijn vervolgens uitgesplitst in meetinstrumenten die aangeven wat er op bedrijfsniveau gemeten dient te worden om de parameters te beantwoorden en daarmee een beeld te geven van de score van de dimensies. De meetinstrumenten zijn per parameter gegroepeerd. Om een waarde te verkrijgen bij de meetinstrumenten is een vragenlijst opgesteld die zo kort mogelijk is gehouden. Er wordt gescoord op effecten en niet op middelen tenzij een effect scoren niet mogelijk is.

De vragenlijst is opgebouwd uit drie delen. Het eerste deel wordt vooraf opgestuurd met een begeleidende brief waarin de ondernemer wordt gevraagd om vooraf een aantal gegevens in te vullen. Het tweede gedeelte is een vragenlijst waarin vragen worden gesteld met betrekking tot alle drie de dimensies. Het laatste gedeelte van de vragenlijst is een gedeelte over diergezondheid en dierenwelzijn dat opgesteld is aan de hand van Welfare Quality®.

Er zijn voor beide vragenlijsten scoremodellen ontwikkeld om de antwoorden uit de vragenlijsten om te zetten in scores waarmee gerekend kan worden in het rekenmodel. In het rekenmodel wordt voor iedere afzonderlijke dimensie, per parameter, een score gedistilleerd uit de meetinstrumenten en de scores uit het scoremodel. Deze scores zijn gebaseerd op (wetenschappelijke) literatuur, deskundigenadvies en de dagelijkse vleesvee-praktijk.

De doelstelling die aan het begin van het project vastgesteld is, is als volgt: ontwikkelen van een model om Nederlandse vleesveebedrijven te scannen op duurzaamheid.

Met de resultaten kunnen Nederlandse vleesveehouders, eventueel samen met hun adviseurs, aan de slag om verder te verduurzamen. Een benchmark moet aangeven hoe de resultaten van de individuele veehouder zich verhouden tot het gemiddelde van zijn collega’s. Per dimensie kan worden ingezoomd op de afwijkingen en kan de veehouder, samen met zijn adviseur zijn verduurzamingskansen in kaart brengen.

Afnemers van Nederlands rundvlees kunnen de scan gebruiken voor de invulling van de eisen die worden gesteld aan de productie van rundvlees in het kader van het verbond van Den Bosch. Daarnaast kunnen zij zelf per dimensie een minimum score vaststellen op basis waarvan zij hun leveranciers van rundvlees selecteren.

Vanuit de Europese Commissie is er directe belangstelling voor dit initiatief met de intentie de duurzaamheidsscan in te zetten bij beleidszaken aangaande de verdere verduurzaming van de vleesveesector.