Nieuws
Wetenschap pleit voor ander stikstofbeleid
Niet de depositie maar de emissie van stikstof moet de basis zijn van het stikstofbeleid. Dat stelde hoogleraar integrale stikstofeffect-analyse Wim de Vries woensdag op het seminar ‘Stikstof: uitdagingen voor natuur & boer’ op innovatiecentrum Dairy Campus in Leeuwarden. De Vries pleitte voor een verdeling van het nationale ammoniakemissieplafond over de provincies en de invoering van een ‘ammoniakrechtensysteem’.
Beperken import
Het seminar was georganiseerd door Dairy Campus en Wageningen University & Research. Vier wetenschappers schenen vanuit hun eigen expertise hun licht over de stikstofproblematiek. Volgens De Vries moet vooral worden ingezet op het beperken van de import van stikstof. Dat kan door kringlooplandbouw, maar ook door internationale afspraken te maken over emissieplafonds. Daarnaast moeten realistische eindwaarden voor emissies worden bepaald, vindt De Vries. ‘Niet alles kan. Dat geldt voor de landbouw en ook voor de natuur.’
Ecoloog Han van Dobben was het daarmee eens. ‘Een norm van 5 kilo halen we nooit, maar een daling van de huidige 22 kilo depositie naar bijvoorbeeld 11 kilo zou voor veel typen al een grote winst zijn’, aldus de ecoloog. Van Dobben pleitte voor het voortzetten van de herstelmaatregelen van natuurgebieden, vooral als het gaat om het verlagen van de bodemvoorraad stikstof. Minder natuurgebieden is voor hem geen optie. ‘Juist het versterken van de natuurkwaliteit maakt het halen van de doelen gemakkelijker. Meer of grotere natuurgebieden kan een middel zijn om dit te bereiken.’
Onjuist gebruik emissiearme vloer
Als het gaat om emissieverlaging op bedrijfsniveau is nog veel winst te behalen bij de aanleg van emissiearme vloeren, stelde onderzoeker Nico Ogink. Op dit moment heeft 15 procent van de melkveebedrijven een emissiearme vloer, die 35 tot 55 procent reductie kan bewerkstelligen. Belangrijk is wel dat de werking van de vloer goed is. Uit onderzoek van het CBS blijkt namelijk dat in de praktijk het verschil tussen het procentuele stikstofverlies uit de excretie in stallen met een reguliere vloer en een emissiearme vloer klein is.
Ogink pleitte voor een beleid dat is gericht op de te halen doelen in plaats van op de middelen die nodig zijn om die doelen te bereiken. ‘Als je via sensoren op bedrijfsniveau de ammoniakemissie kunt monitoren, heeft de ondernemer meer ruimte om zelf in te vullen hoe het doel wordt bereikt.’
Meer aandacht voor het vakmanschap van de boer zelf was ook het pleidooi van onderzoeker melkveehouderij Gerard Migchels. Hij was betrokken bij de Proeftuin Natura2000 en Proeftuin Veenweide. Maatregelen als verdund uitrijden van mest, beweiden en een minder eiwit in het krachtvoer hebben hier al tot goede resultaten geleid. Ook pleitte hij voor een vergoeding voor extra ammoniakreductie. ‘Willen we grote groepen boeren snel in beweging krijgen, dan moeten we hun goede gedrag belonen. Bijvoorbeeld in de vorm van ‘gele diensten’ in pakketten van agrarische collectieven’.
Klimaatakkoord nog grotere uitdaging
De onderzoekers zien genoeg mogelijkheden voor boeren om de ammoniakemissie te verlagen. ‘Als boer zou ik niet wakker liggen van ammoniak. Dat probleem is kosteneffectief met vakmanschap en techniek te tackelen. Ik zou meer wakker liggen van methaan en klimaat’, aldus Migchels. Ook De Vries wees op de integrale aanpak van stikstof die nodig is. ‘De huidige stikstofcrisis focust zich op ammoniak en stikstofoxide en de gevolgen voor de Habitat- en Vogelrichtlijn. Het klimaatakkoord vormt echter een veel grotere uitdaging’, stelde de hoogleraar.