Hoe sociaal is de koe?

Tijdens hun projectstage en afstudeeronderzoek hebben Martine Vos en Inge Hendriks een vervolg gemaakt op het onderzoek dat tijdens het weideseizoen 2014 werd uitgevoerd door een medestudent. Hun opdracht was om in de stalperiode gedragstesten en gedragsobservaties bij koeien uit te voeren. Ze hebben elk hun ervaringen opgeschreven.

Ik ben Inge Hendriks, student Diergezondheidszorg aan Hogeschool Van Hall Larenstein. Voor mijn afstudeeronderzoek ben ik door Kees van Reenen, onderzoeker Animal Sciences Group (ASG), aangenomen om achter de betekenis van gedrag van melkkoeien en de relatie met melkproductie, robotbezoek, weidegang en activiteit te komen. Dit alles is op Dairy Campus gerealiseerd, het onderzoek maakt deel uit van het AutograssMilk project, waar onder andere medestudent Karin Bergsma in het weideseizoen 2014 haar projectstage voor heeft gedaan.

Inge Hendriks, studente Diergezondheidszorg aan Hogeschool Van Hall Larenstein
Inge Hendriks, studente Diergezondheidszorg aan Hogeschool Van Hall Larenstein

Samen met Martine Vos heb ik in de periode vanaf begin oktober tot eind december de ‘sociability’ – de motivatie van een koe om in de buurt van soortgenoten te zijn – gemeten door middel van verschillende gedragstesten. Onder andere de Social Runway Test, Open Field Test en de Novel Object Test zijn gedaan om achter het karakter van een dier te komen.

Vaarzen dichterbij de koppel

In het kort zijn onze bevindingen dat de oudere koeien zich gemiddeld verder van de kudde bevinden, meer melk produceren en dus een mindere mate van sociability laten zien. Vaarzen zijn daarin het tegenovergestelde. Zij produceren minder melk, maar bevinden zich vaak dichterbij de kudde melkkoeien. Wie interesse heeft in het verslag dat ik gemaakt heb kan dit opvragen bij Jan Zonderland, coördinator voor praktijkproeven van Dairy Campus.

Tijdens mijn afstudeeronderzoek heb ik het praktijkgedeelte veel met Martine samen gewerkt, en het ‘papierwerk’ zelfstandig gedaan, zoals dat hoort bij een afstudeeronderzoek. Op 6 maart 2015 heb ik mijn afstudeerpresentatie gehouden, en ik kan met trots zeggen dat ik met gemiddeld een 8 ben afgestudeerd. Ik heb het erg naar mijn zin gehad op Dairy Campus, de medewerkers hebben hun best gedaan om het zo rustig mogelijk in de stal te houden om de proef succesvol te laten verlopen. Ook was het in de kantine natuurlijk erg gezellig. Ik ben volop aan het solliciteren en hoop snel een baan in het onderzoek bij landbouwhuisdieren te vinden.

Martine Vos

Martine Vos, studente Diergezondheidszorg aan de Hogeschool Van Hall Larenstein
Martine Vos, studente Diergezondheidszorg aan de Hogeschool Van Hall Larenstein

Ik ben Martine Vos, vierdejaars studente Diergezondheidszorg aan Hogeschool Van Hall Larenstein. Deze opleiding richt zich op de gezondheid, voeding en het welzijn van productiedieren. Als invulling van mijn projectstage (september 2014 tot en met januari 2015) heb ik in de stalperiode, samen met Inge Hendriks, gedragstesten en gedragsobservaties bij een groep koeien op Dairy Campus uitgevoerd.

Gedragsonderzoek naar 'sociability'

Dit gedragsonderzoek is bedoeld om bij elke koe de mate van ‘sociability’ te meten. Sociability wil zeggen: de motivatie die een koe heeft om zich dicht bij soortgenoten te willen bevinden. Dit is een gedragskenmerk dat per koe verschilt. De gedragstesten en observaties hebben veel tijd en energie van ons gevergd: alle 56 koeien van melksysteem 2 (MS2) zijn twee keer getest in de Social Runway Test en de Open Field Test. Na de eerste ronde van testen, die 3 weken in beslag nam, hebben wij 3 weken elke doordeweekse morgen vier uren geobserveerd om de sociale rangorde van deze groep in kaart te brengen én de afstand en locatie van elk dier tot haar twee dichtstbijzijnde soortgenoten elke 20 minuten opgeschreven. Na de observaties zijn wij begonnen met een tweede periode van het testen van dieren in de Social Runway Test en de Open Field Test. Uit dit onderzoek zijn dan ook erg mooie resultaten naar voren gekomen! Ik vond het heel erg leuk om op Dairy Campus stage te mogen lopen en ik heb er dan ook zeker veel van geleerd. In februari 2016 verwacht ik afgestudeerd te zijn en dan hoop ik op een leuke baan in het onderzoek of in de advisering.